K orte omschrijving
We zetten in op het klimaatbestendig ontwikkelen, inrichten en beheren van de gemeente De Fryske Marren, samen met inwoners, bedrijven en organisaties. Hiermee willen we de negatieve gevolgen van klimaatverandering, zoals het verminderen van de biodiversiteit, verdroging, wateroverlast en hittestress aanpakken.
Context en achtergrond
Op nationaal niveau is de aanpak van klimaatverandering vastgelegd in het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie (DPRA). Het doel van het DRPA is het zo goed mogelijk klimaatbestendig inrichten van Nederland voor 2050. In navolging hiervan hebben Rijk, VNG, UvW, en IPO het Bestuursakkoord Klimaatadaptatie ondertekend. Voor de uitvoering hiervan heeft de gemeente een maatregelenpakket opgesteld, met als doel dat De Fryske Marren in 2050 waterrobuust en klimaatbestendig is en beschikt over een natuurvriendelijke inrichting (bijvoorbeeld oevers en bermen). Verder willen we dat inwoners geen hittestress ervaren en kunnen genieten van een groene, gezonde omgeving. Kaders en beleid voor klimaatadaptatie wordt opgesteld en verschillende projecten worden geïnitieerd of gecontinueerd.
Ook is het deltaplan Biodiversiteitsherstel vastgesteld. Hierin zijn doelen voor natuurherstel opgenomen.
Kaderstellende beleidsnota's
- Sustainable development goals (VN)
- Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie
- Deltaplan Biodiversiteitsherstel
- Visie Fryslân klimaatbestendig 2050+
- Duurzaamheidsprogramma De Fryske Marren
- Maatregelenpakket Klimaatadaptatie en Operatie Steenbreek
- Groenvisie 2023-2027 De Fryske Marren
- Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan (vGRP)
Wat willen we bereiken?
Onze leefomgeving is klimaatadaptief, biodivers, aangenaam en veilig.
De gemeente ambieert het verruilen van verharding met groen en stimuleert dit bij onze inwoners. Dit doen we door projecten zoals groene daken en Steenbreek. We vergroten de groen-blauwe structuur in de gehele gemeente door in te zetten op biodiverse bermen en waterberging.
We zetten in op het stimuleren van hergebruik grijs water. Dit betekent dat afvalwater van bijvoorbeeld gootstenen, douches en wasmachine worden gebruikt voor het doorspoelen van de wc.
De gemeente zet in op waterbergende verharding en past dit toe bij (her)bestrating als het doelmatig is.
Het beheer is afgestemd op het vergroten van de biodiversiteit en groenbeleving.
We gaan inwoners bewust maken en de urgentie laten inzien van de effecten van droogte en hittestress. Door het toegankelijk maken van de hittestress kaart ondersteunen we bewustwording bij onze inwoners en het bedrijfsleven.
Wat gaan we daarvoor doen?
- Koppelkansen
In het najaar van 2023 met een doorloop naar 2024 wordt gestart met het in kaart brengen van de mogelijke koppelkansen. Dit houdt in dat graafwerkzaamheden en werkzaamheden in het openbaar gebied waar mogelijk groen wordt toegevoegd en verbeterd.
- Klimaatadaptief bouwen
In 2024 onderzoeken we waar er ruimte is/ mogelijkheden zijn om te bouwen naar voorbeeld van woningbouwontwikkeling Noordelijke Afronding Lemmer, waarbij rekening gehouden wordt met de risico's van het veranderende klimaat, zoals een stijgende waterspiegel en hittestress. De gemeente heeft als ambitie om dit af te dwingen door middel van de omgevingswet.
- Verdroging, wateroverlast en hitte in het buitengebied
Voor het tegengaan van verdroging, wateroverlast en hittestress worden binnen de bebouwde kom allerlei initiatieven en projecten binnen de gemeente uitgevoerd. Buiten de bebouwde kom is gezamenlijk optrekken en contacten leggen met andere organisaties zoals het Wetterskip noodzakelijk. We gaan hiervoor in overleg met betrokken partijen en inzetten op een gezamenlijk op te stellen actieplan om samen tot concrete projecten en maatregelen te komen. De 'klimaattafel' is opgericht om deze partijen samen te brengen.
Trends en ontwikkelingen
In Nederland krijgen we steeds meer te maken met extreme hitte, droogte en juist grote hoeveelheden regen. Volgens wetenschappers en experts moet er meer groen komen in de openbare ruimte. Tegels en wijde straten moeten plaatsmaken voor bomen en ondergrondse wateropvang. Landelijk gezien gaat de uitvoering trager dan gepland. Dit komt doordat de thema's energie, waterbeheer en hittebestrijding vaak tegelijkertijd worden aangepakt en omdat er bij de uitvoering uiteindelijk toch onvoldoende belang aan wordt gehecht. Er is behoefte aan een integrale aanpak en regie. Nieuw rijksbeleid stelt dat water en bodem sturend zijn voor de inrichting van het openbare gebied en bestemmingswijzigingen.
In De Fryske Marren is sprake van bodemdaling, stijging van de zeespiegel en verzilting.