In deze leeswijzer beschrijven we voor u de opbouw van de Programmabegroting 2024 (inclusief de meerjarenramingen 2025-2027). Het Besluit begroten en verantwoorden provincies en gemeenten (BBV) schrijft de gemeente een indeling van de programmabegroting voor.
Uitgangspunten begroting
De uitgangspunten van het coalitieakkoord 2022-2026 "Fûnemint foar moarn" zijn leidend voor de beleidsdoelstellingen in de vijf programma's in de programmabegroting 2024. De financiële consequenties van de gehonoreerde aanmeldingen zijn meegenomen in de financiële begroting.
Opbouw begroting
De opbouw van de programma’s 1 t/m 5 in deze begroting 2024 is conform voorgaande jaren:
- hoofddoelstelling programma (missie)
- actuele context en ontwikkelingen
- wat willen we bereiken en wat gaan we daarvoor doen (doelstellingen, resultaten en concrete acties)
- verbonden partijen
- wat mag het kosten
- kaderstellende beleidsstukken
Het onderdeel beleidsindicatoren presenteren we in een afzonderlijke bijlage. De rubricering van de beleidsindicatoren is per programma. Deze informatie is ook te verkrijgen via de site waarstaatjegemeente.nl .
Een andere dwarsdoorsnede van de begroting 2024 is weergegeven in de (verplichte) paragrafen. Gezien de grote opgave op het gebied van duurzaamheid en de raakvlakken met meerdere beleidsprogramma's is in deze begroting ook een paragraaf duurzaamheid toegevoegd. In de financiële begroting wordt ingegaan op de financiële situatie van de gemeente en wordt de opbouw van het financieel meerjarenperspectief weergegeven. De opbouw van het hoofdstuk is gelijk aan andere jaren.
In deze begroting vindt ook een integrale afweging plaats van de beleidsvoorstellen voor 2024 en verdere jaren. Gewoonlijk vindt deze afweging plaats bij de perspectiefnota. Door onzekerheden over de hoogte van de algemene uitkering was het financieel meerjarenperspectief ten tijde van het opstellen van de perspectiefnota 2024 nog onzeker. Daarom zijn er in de perspectiefnota 2024 uitsluitend aanmeldingen meegenomen die betrekking hebben op lopende processen die al zijn ingezet. Op basis van de uitkomsten van de meicirculaire 2023 is er weer financiële ruimte ontstaan. In deze begroting wordt een deel van deze beschikbare financiële ruimte ingezet voor nieuw beleid.
De kerngegevens van onze gemeente, onderverdeeld in sociale, fysieke en financiële structuur zijn opgenomen voor in deze begroting.
Duurzame Ontwikkelingsdoelen
De Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG’s) zijn 17 wereldwijde doelen opgesteld door de Verenigde Naties om tegen 2030 een duurzamere en rechtvaardigere wereld te creëren. In deze begroting zijn de SDG’s gekoppeld aan de doelstellingen. Dit is van belang, aangezien ze niet alleen bijdragen aan het verbeteren van de levenskwaliteit van de inwoners, maar ook aan het bevorderen van sociale stabiliteit, economische groei en duurzaamheid op lokaal niveau. Hierdoor wordt er op een laagdrempelige manier inzicht gegeven in de integrale afwegingen aangaande de verschillende (beleids)doelstellingen.
Hieronder volgen de 17 SDG's en een beknopte toelichting per SDG:
- Geen Armoede: Ervoor zorgen dat niemand in extreme armoede leeft, inclusief toegang tot basisbehoeften zoals voedsel en huisvesting.
- Geen Honger: Streven naar voedselzekerheid, verbeterde voeding en duurzame landbouwpraktijken.
- Goede Gezondheid en Welzijn: Het bevorderen van gezond leven en welzijn voor alle leeftijden.
- Kwaliteitsonderwijs: Toegang tot inclusief en kwalitatief onderwijs om levenslange leerkansen te bieden.
- Geslachtsgelijkheid: Streven naar gelijke rechten, kansen en participatie voor vrouwen en meisjes.
- Schoon Water en Sanitair: Zorgen voor toegang tot schoon water en fatsoenlijke sanitaire voorzieningen om hygiëne te bevorderen.
- Betaalbare en Duurzame Energie: Het bevorderen van hernieuwbare energiebronnen en efficiënt energiegebruik.
- Eerlijk Werk en Economische Groei: Bevorderen van inclusieve en duurzame economische groei, werkgelegenheid en fatsoenlijk werk.
- Industrie, Innovatie en Infrastructuur: Ontwikkelen van duurzame infrastructuur, bevorderen van industrialisatie en stimuleren van innovatie.
- Ongelijkheid Verminderen: Streven naar verminderde ongelijkheid binnen en tussen landen.
- Duurzame Steden en Gemeenschappen: Werken aan veilige, veerkrachtige en duurzame stedelijke leefomgevingen.
- Verantwoorde Consumptie en Productie: Bevorderen van duurzame consumptie- en productiepatronen.
- Klimaatactie: Dringende maatregelen nemen om klimaatverandering en de gevolgen ervan aan te pakken.
- Leven in het Water: Behoud en duurzaam beheer van oceanen, zeeën, meren, rivieren en mariene hulpbronnen.
- Leven op het Land: Beschermen, herstellen en duurzaam beheren van ecosystemen op het land.
- Vrede, Rechtvaardigheid en Sterke Instellingen: Bevorderen van vreedzame en inclusieve samenlevingen met sterke instellingen.
- Partnerschap om Doelstellingen te Bereiken: Versterken van samenwerking om de SDG's te realiseren.