Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen

Context en achtergrond
De totale vastgoedportefeuille is als volgt samengesteld:

Naast bovengenoemde vastgoedobjecten beheert en onderhoudt ruimtelijk beheer circa 85 beeldende kunstwerken in de openbare ruimte.

Kaderstellende beleidsnota's

• Vastgoedbeleid

In mei 2019 is de Nota Vastgoedbeleid De Fryske Marren door de raad vastgesteld. In de nota zijn kaders opgenomen voor de eigenaarsrol die de gemeente heeft voor haar vastgoed. Helder is hoe wij omgaan met beheer, onderhoud, verhuur, verkoop, aankoop, en leegstand van ons vastgoed. Ook is duidelijk aangegeven hoe wij de prestaties van afzonderlijke vastgoedobjecten gaan meten en transparant gaan maken.

• Nota Levenscyslusbeheer

In januari 2023 heeft de raad de nota levenscyclusbeheer vastgesteld. Hierin staan de verschillende kaders voor het (planmatig) onderhoud van onze gebouwen beschreven.

• Routekaart Verduurzaming

In november 2022 is de Routekaart verduurzaming gemeentelijk vastgoed vastgesteld. Hierin staat hoe gemeente de Fryske Marren haar Vastgoedportefeuille gaat verduurzamen om daarmee te voldoen aan de afspraken uit het Klimaatakkoord, zonder daarbij op technische details in te gaan. De planning, de kosten en de resultaten in milieuwinst van de verduurzaming worden beschreven.

• Monumentenbeleid

In 2016 heeft de voorgenomen uitwisseling van rijksmonumenten tussen de stichting Behoud Rijksmonumenten-De Fryske Marren en de gemeente plaatsgevonden. De stichting ontvangt vanaf 2017 € 125.000 subsidie voor de nieuwe monumentenportefeuille. Voor de jaren 2023 en 2024 is deze subsidie door de raad verhoogd met € 25.000.

Financiële structuur
Bij vastgoed is sprake van calamiteiten- en dagelijks onderhoud en meerjarig planmatig onderhoud. De kosten voor het calamiteiten- en dagelijks onderhoud zijn opgenomen in de begroting. De kosten voor het meerjarig planmatig onderhoud dekken we vanwege de jaarlijkse schommelingen vanuit een voorziening.
Sinds 2019 is de gemeente, in ruil voor een kostprijs dekkende huurprijs, weer verantwoordelijk voor het onderhoud van Swimfun (=afkorting voor subtropisch zwembad Swimfun, sporthal Sportfun, de gemeenschappelijke horeca en het bijbehorende terrein). De onderhoudskosten van Swimfun Joure maken onderdeel uit van de voorziening vastgoed, maar zijn administratief afzonderlijk inzichtelijk.

Voorziening vastgoed
De totale voorziening Vastgoed bestaat uit een optelsom van deelvoorzieningen voor de Brede School Joure Zuid, Swimfun-Sportfun en het overig vastgoed (+ beeldende kunst in de openbare ruimte). Het MJOP voor het overig vastgoed is gebaseerd op onderhoudswerkzaamheden met een cyclus van maximaal 24 jaar. Werkzaamheden met een cyclus groter dan 25 jaar vragen wij aan via de perspectiefnota. De jaarlijkse storting is vanaf 2022 € 1.381.057. Het geactualiseerde levenscyclusbeleid (nu onderhoudsbeleid) is in 2022 aangeboden aan de raad. In 2026 staat de eerstvolgende actualisatie van de jaarlijkse dotatie, het levenscyclusbeleid en het MeerJaren OnderhoudsProgramma (MJOP) gepland.

Daarnaast is in de begroting van 2023 een verhoging van de dotatie vastgesteld om aan de verduurzamingsverplichtingen uit het klimaatakkoord te voldoen, zoals omschreven in de ‘Routekaart Verduurzaming Gemeentelijk Vastgoed’. Dit betreft een verhoging van € 664.868 per jaar over de periode van 2023 t/m 2036 met daarbij een aanvullend voorbereidingskrediet van € 116.667 per jaar voor de periode 2023 t/m 2025.

Wat willen we bereiken?
Ook in 2024 werken we verder aan het verbeteren van het maatschappelijk en financieel rendement van ons vastgoed. Het uiteindelijk doel is een compacte, flexibele en duurzame vastgoedportefeuille die de beleidsdoelen van de gemeente optimaal ondersteunt.

Wat gaan we daarvoor doen?
In 2020 zijn we gestart met de uitvoeringsagenda van de vastgestelde Nota Vastgoedbeleid De Fryske Marren. Daar gaan we in 2024 mee door. Enkele highlights hieruit:

• Bepaling prestaties afzonderlijke vastgoedobjecten;
• Nieuwe huurcontracten op basis van kostprijs dekkende of marktconforme huur;
• Bepaling onrendabele top van bestaande huurcontracten;
• Afstoten van vastgoed zonder beleidsondersteunend of strategisch doel;
• Opstellen Vastgoedmemo voor de gemeenteraad.
• Vanuit onze verduurzamingsopgave het in kaart brengen welke maatregelen precies nodig zijn om  ons vastgoed naar label A te krijgen.

Trends en ontwikkelingen
De verduurzaming van het vastgoed is de komende 10 tot 30 jaar de grootste opgave voor ons als vastgoedbeheerder. Het is zowel qua planning alsook financieel en technisch een enorme uitdaging om onze vastgoedportefeuille te laten voldoen aan de eisen in het Klimaatakkoord. Daarnaast is er nieuwe Europese regelgeving op komst voor wat betreft het binnenklimaat in gebouwen. Ook dit kan grote impact hebben op onze gebouwen. Ook verwachten wij dat verdere schaarste, prijsstijgingen en circulaire ambities invloed gaan hebben op de wijze waarop gebouwonderhoud uitgevoerd kan worden. Ten slotte heeft onze gemeente te maken met vergrijzing en ontgroening van de bevolking. Dit heeft gevolgen voor het gebruik, rendement en het toekomstperspectief van onze accommodaties. Ook zullen er de komende jaren wederom scholen sluiten en mogelijk nieuwe fusiescholen ontstaan.